- Narsist Ne Demek? Narsist Kişilik Bozukluğu Nedir?
Narsistlik, son zamanlarda bireylerin sıklıkla duyduğu kavramlar arasında bulunur. İnsan psikolojisiyle ilişkili olan bu kelime, bireyin kendine aşırı hayranlık duyması ve başkalarının ihtiyaçlarını ve duygularını dikkate almayan bir psikolojiye sahip olmasına verilen isimdir.
Narsist bireyler, genellikle kendilerini özel ve üstün görürken karşılarındaki insanların nasıl bir ruh haline sahip olduklarını önemsemezler. En ufak hareketlerinden dahi sürekli ilgi ve takdir bekler, karşılarındakilerin de birer insan olduklarını unuturlar.
Başkalarını küçümseyen ve empati yapmaktan yoksun olan bu bireyler, insan ilişkilerinde çeşitli problemler yaşarlar. Psikolojik destek almamaları halinde zaman içinde toplumda istenmeyen kişiler olma konumunda bulunabilirler. “Narsist nedir?” sorusuna özetle bu şekilde yanıt vermek mümkündür. Peki, narsist ne demektir?
Narsistlik, yükseltilmiş özgüvenle ilişkili bir psikolojik ruh haline verilen isimdir. Türkçede özsever olarak adlandırılan bu rahatsızlık, bireyin kendini diğer insanlardan üstün görmesi şeklinde ifade edilebilir.
Kişinin kendine çok güvenmesi, tüm yönleriyle herkesten iyi olduğunu düşünmesi ve sonucunda da empati yoksunluğuyla karşılaşmasına narsistlik adı verilebilir. Kibirle iç içe bulunan bu durum, bireyin kendini diğer insanlardan üstün görmesine veya kendini diğer insanlarda aşağıda hissetmesi durumunda üstün gibi davranmasına neden olur.
Başarıya ve güce bağımlılık gösteren kişilerde bulunan narsist özelliklerinden biri de kendilerini dünyanın merkezi olarak görmeleridir. Her ne olursa olsun yaşanan olayların onlarla alakalı olduğunu düşünen bu bireyler, kişiliklerini fazlasıyla büyütebilir ve başarıya ulaşmak adına güce bağımlı davranışlar sergileyebilirler.
Narsist kişilik bozukluğu, temelinde ciddi bir psikolojik rahatsızlığı barındırır. Bu rahatsızlığa sahip olan bireyler, kendine hayranlık duyar. Çevresindeki insanların onun kadar akıllı ve değerli olmadıkları düşüncesine sahip bireylerde narsist kişilik bozukluğu gözlemlenebilir.
İlgili psikolojik rahatsızlığa sahip olan bireyler, çevrelerinden soyutlanarak en üstte kendilerinin olduğunu göstermeye çalışırlar. İnsanlara iletişim kuracak kadar değer vermez ve kurdukları ikili ilişkilerde sürekli övgü beklerler.
Başkalarının duygu ve düşüncelerini önemsemeyen bu bireyler, zaman içinde narsist özellikleri sebebiyle toplumda farklı bir yere konumlandırılabilir. İkili ilişkileri zedeleyen ve gerek arkadaşlık gerekse romantik bağların zarar görmesine neden olan bu psikolojik rahatsızlığa zamanında müdahale edilmesi son derece önemlidir.
Karakteristik bir özelliğin yanı sıra ciddi bir psikolojik rahatsızlık olan narsist kişilik bozukluğunun belirtileri bireyden bireye farklılık gösterebilir. Narsistik özellikler geniş bir spektruma sahiptir. Narsist özellikleri gösteren her birey narsist kişilik bozukluğuna sahip olmayabilir.
Durumun kişilik bozukluğu olarak nitelendirilebilmesi için kişinin Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı DSM-5’te tanımlanan kriterlerden minimum 5 tanesine sahip olması gerekir. Bu kriterler ise bir uzman psikolog ya da uzman psikiyatrist tarafından değerlendirilmelidir.
Narsist kadın ve erkeklerde görülen özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
Narsist erkek belirtileri arasında ilk sırada ikili ilişkilerde kendini üstün görmek yer alır. Bu kişilerde sıklıkla rastlanan belirtiler şu şekilde örneklendirilebilir:
● Kibir
● Üstünlük kurma isteği
● İlgi ve takdir beklemek
● Empati yoksunluğu
● Sadakatsizlik
● Kıskançlık
● Manipülasyon
Bu kişilerde sıkça gözlemlenen belirtilerdir. Kişi kimsenin kendisinden daha iyi şartlara sahip olmasını istemez. Narsist erkek belirtileri arasında ön plana çıkan kıskançlık müdahale edilmemesi halinde durum zararlı bir boyuta evrilebilir. Beylikdüzü psikolojik danışman hizmeti bu narsist kişilik bozukluğuna sahip bireylere tespit ve tedavi için kapsamlı bir destek sunar. Sizlerler de narsist insan özelliklerine sahip olduğunuzu düşünüyorsanız 2Face Psikoloji’den destek talebinde bulunabilirsiniz.
Narsistlik yalnızca erkeklere ya da kadınlara özgü bir durum değildir. Bu psikolojik rahatsızlık kadınlarda da sıkça gözlemlenir. Narsist kadın belirtileri genel bir ifadeyle şu şekilde sıralanabilir:
● Sürekli ilgi bekleme
● Üstünlük hissi
● Tahammülsüzlük
● Eleştiriye kapalı olma
● Manipülasyon
● Abartı
● Kıskançlık
● Kibir
● Dış görünüşe aşırı önem verme
● Sadakatsizlik
● Takıntı
Narsist kadın özellikleri arasında yer alır. Sizler de narsist kadın belirtileri özelliklerinin bir ya da birkaçını taşıdığınızı düşünüyorsanız psikolojik destek alarak durumun üstüne gidebilir ve olumsuz etkilerinin azalmasını sağlayabilirsiniz.
Narsist kişilik nedir sorusu kadar araştırılan bir diğer konu ise bu psikolojik rahatsızlığın neden olduğudur. Günümüzde oldukça sık karşılaşılan ve pek çok kişide görülen bu rahatsızlığın temel nedeni uzmanlar tarafından çocukluk döneminde yaşanan travmalar olarak açıklanır.
Çocukluk döneminde aşırı övünme, yersiz abartı ve yüceltmeyle karşılaşan bireylerde, gençlik ve yetişkinlik yıllarında narsistlik gözemlenebilir. Travmatik deneyimler, eleştiri ve aile bağları da narsist kişilik bozukluğunun meydana gelmesine neden olabilir.
Narsist kişilik bozukluğu, genellikle genç yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve sıklıkla erkeklerde rastlanır. İlgili psikolojik rahatsızlık, her sosyoekonomik ve kültürel gruptan kişide gözlemlenebilir. Çocukluk döneminde aşırı övülen veya eleştiriye maruz kalan bireylere ‘en iyi’ olma kaygısı zaman içinde psikolojik problemlere neden olabilir.
Travmatik deneyimler yaşayan veya ebeveynleri tarafından ihmal edilen çocuklarda da genç-yetişkin döneminde bu rahatsızlıkla karşılaşma olasılığı fazladır. Psikolojik rahatsızlıklara sahip ebeveynlerle büyüyen çocuklarda da narsist kişilik özellikleri gözlemlenebilir.
Bireylerin genetik yapısı da rahatsızlıkların gelişiminde önemli bir role sahiptir. Toplumda, yüksek statü veya başarı odaklı meslek gruplarına sahip bireylerde de narsistlik gözlemlenebilir.
Narsist insanların özellikleri erken yetişkinlik döneminde kendini göstermeye başlar ancak belirtiler gençlik döneminde yoğun olarak gözlemlenebilir. Çocukluk döneminde yaşanan olumsuzluklar narsist erkek ve kadınların özelliklerinin gelişmesine katkı sağlar.
Bireylerin kendini ve ilişkilerini algılama şeklini etkileyen çeşitli faktörler bulunur. Bu faktörlere maruz kalan bireylerin profesyonel bir yardım alarak rahatsızlığın şiddetini azaltmaları mümkündür.
Narsist kişilik bozukluğu tedavisi de diğer psikolojik hastalıklar gibi alanında uzman psikologların ve psikiyatristlerin desteğiyle ortadan kaldırılabilir. Kişilik bozuklukları tedavisinde en etkili yöntem psikoterapidir. Psikoterapi sürecinde bireyin karakteristik özellikleri üzerine çalışılır. Terapilerde empati geliştirmelerine ve sorunları gözlemlemelerine yardımcı olunur. Böylece süreç narsist kişilerin özellikleri üzerine gelişim gösterir.
Narsist kişilik bozukluğuna sahip olan bireylere yaklaşırken bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Kişinin bir psikolojik rahatsızlığa sahip olduğunun bilincinde olmak ilk adımdır. Bu nedenle sınırları çizmek önemlidir.
Kendi sınırlarınızı çizebilir, bireyde psikolojik bir rahatsızlık olduğu bilinciyle empatiyle yaklaşmaya çalışabilirsiniz. Bir sonraki aşamada kişiyle açık bir şekilde iletişim kurmaya çalışabilirsiniz. İletişimde açıklığı benimseyerek son derece konforlu bir alan yaratabilirsiniz.
Yoğun olarak görülen bu psikolojik rahatsızlık yalnızca kişinin çevresindekilere değil kendine de zarar verebilir. Bu nedenle bireylerin zayıf yönlerinin bilinmesi ve dikkatli bir şekilde yaklaşım gerçekleştirilmesi gerekir. Narsist bireylerde zayıflık gösteren yönler şöyle açıklanabilir:
● Kırılganlık
● Pasif agresiflik
● Manipülasyon
● Rekabetçilik
● Eleştiriyi kaldıramama
