Panik Atak Belirtileri, Panik Atak Nasıl Geçer

Panik atak belirtileri, bu problemle karşılaşan bireylerin sorunu erken teşhis etmek ve profesyonel desteğe başvurmak amacıyla dikkate alması gereken durumlardır. Korkutucu ve bireyin günlük yaşamını olumsuz etkileyen bir durum niteliğindeki panik atağın ne olduğunu ve nasıl giderilebileceğini tüm yönleriyle ele almak elzemdir. 2Face Psikoloji olarak ‘Panik Atak’ hakkında hazırladığımız bu rehberde merak edilen her şeyi bulabileceksiniz.

Panik Atak Nedir?

Panik atak ya da panik bozukluk; psikiyatride sık sık karşılaşılan sorunlardandır. Ne zaman ortaya çıkacağı saptanamayan ve tekrarlayan panik ataklar ile hissedilmektedir. Aniden başlayan ve kısa sürede zirveye ulaşan yoğun korku ya da rahatsızlık durumu olarak da tanımlanmaktadır. 

Genellikle çarpıntı, nefes darlığı, terleme, titreme, göğüs ağrısı ve çevrenin farklı algılanması gibi hallerin görülmesi panik atağın kendini hissettirdiğinin önemli bir kanıtıdır. Panik atak bireyin yaşamı açısından ciddi sonuçlar doğurmasa da yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir. Bu nedenle de panik atağı kontrol etmek zorunlu hale gelmektedir.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Panik atak belirtileri, bireyin bu sorunla karşılaşıp karşılaşmadığını saptaması açısından değerlidir. Uzman psikoloğa başvurulmadan önce aşağıdaki belirtilerin çoğu görülüyorsa panik ataktan şüphelenmek doğru olacaktır. 

•     Bayılacak gibi hissetme
•     Bulantı
•     Çok hızlı nefes alıp verme
•     Gerçeklikten kopma
•     Göğüs ağrısı
•     Kalp atışının hızlanması
•     Karın ağrısı
•     Kendinden kopma
•     Nefes alma problemleri
•     Nefes darlığı
•     Ölüme yakın olma hissi
•     Sıcak basması
•     Terleme
•     Üşüme, titreme
•     Vücutta karıncalanma
•     Yutkunma güçlüğü

Panik Atak Neden Meydana Gelir?

Panik atağın ortaya çıkış sebepleri karmaşık olduğu gibi oldukça çeşitlidir. Genetik, çevresel ve psikolojik pek çok faktöre dayanmaktadır. Ailenin panik atak geçmişi, bireyin stresli bir yaşamının olması, anksiyete bozukluğu ve madde kullanımı gibi pek çok husus panik atak oluşumuna yol açmaktadır. Her birey için panik atağı tetikleyen şey aynı değildir. Bu nedenle panik atak neden meydana gelir? sorusuna genel bir cevap verilemez.

Panik Atak Nasıl Oluşur?

Panik atak, bireyin sağlığını ciddi manada riske atan bir durum değildir. Fakat belirtileri kalp krizi ile benzerlik gösterdiğinden birey ya da yakınlarının endişe etmesine yol açabilir. Panik atağın oluşumunda sinir sistemindeki kimyasal bozuklukların önemli rol oynadığını savunan teoriler bulunmaktadır. Ancak bu konuda henüz kanıtlanmış bir sonuç yoktur.

Panik Atağı Tetikleyen Durumlar Nelerdir?

Bireyin panik atak geçirmesine yol açacak ya da daha farklı bir ifadeyle panik atağı tetikleyecek durumlar genel manada ani duygu değişimleridir. Bu çerçevede aşağıda sıralanan haller bireyin panik atak geçirmesine yol açabilir.

•     Bir yakının kaybedilmesi
•     Boşanma
•     Cinsel saldırı
•     Fiziksel şiddet ya da istismar durumu
•     Kalıtsallık
•     Stresli yaşam
•     Sürüncemede kalmış problemler
•     Travmatik olaylar

Panik Atak Süreci Nasıl İlerler?

Panik atağı süreci, birdenbire başlayan ve giderek şiddetlenen durumlardır. Atak yaklaşık 10 dakika içerisinde en yoğun seviyeye ulaşmaktadır. Genel olarak 10 ile 30 dakika arasında devam eden panik ataklar zaman zaman 1 saate kadar uzayabilmektedir. Atağın sona ermesi kendiliğinden olur. Bireyin psikolojik olarak rahatlaması ile panik atak sona erer.

Çocuklarda Panik Atak Nasıl Belirti Gösterir?

Çocuklarda panik atak erken dönemlerde karşılaşılan travmatik durumlardan kaynaklanabilmektedir. Bunun yanı sıra çevresel ve kalıtsal faktörlerin etkisi de çocuklarda panik atak belirtisi görülmesine neden olabilmektedir. Çocuklarda görülen panik atak belirtileri yetişkinlerde görülen panik atak belirtilerinden farklı değildir. Belirtilerin gözlemlenmesinden sonra mutlaka bir çocuk psikoloğu ya da pedagoga başvurmak gerekir. Böylece çocukta görülen panik atağı kontrol altına almak mümkün olacaktır.

Gece Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Gece panik atakları bireyin uykusuz kalmasına ve kendini rahatsız hissetmesine yol açan bir durumdur. Anksiyete bozukluğu olarak da tanımlanan bu durum genel olarak uykunun en derin ve rahat aşamasında gözlemlenmektedir. Gece panik atak belirtileri nelerdir? diye sorulduğunda şunları sıralamak gerekecektir.

•     Aniden uyanma
•     Şiddetli korku ya da endişe
•     Kalp çarpıntısı
•     Terleme
•     Titreme
•     Nefes Darlığı
•     Göğüs Ağrısı
•     Mide Rahatsızlığı
•     Bayılma Hissi

Panik Atak Süresi Ne Kadardır?

Panik atak süresi, bireyin yaşadığı duruma ve tetikleyici faktöre bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir. Bu nedenle panik atak 5 ile 20 dakika arasında devam eder. Ancak bazı bireylerde atağın 1 saate kadar uzaması da muhtemeldir. Atak sayısı ve atağın şiddetinde en önemli şey şiddettir. Çünkü bazı bireyler ayda 1-2 kez panik atak yaşarken bazı bireylerde ise bu sıklık haftada 1-2 kez şeklindedir.

Panik Atak Teşhisi Nasıl Yapılır?

Panik atak pek çok hastalıkla benzer belirtilere sahiptir. Durum böyle olunca hasta ve yakınlarından süreci doğru bir şekilde dinlemek gerekmektedir. Sonrasında EKG, tiroid testleri, kan sayımı ve solunum fonksiyon testi uygulanmalıdır. Bireyin psikososyal anlamda değerlendirilmesi ile de panik bozukluk hakkında sonuca ulaşılmaktadır. Hekimin panik bozukluktan şüphelenmesi durumunda ruh sağlığı uzmanı gözetiminde bir tedavi planlaması gerçekleştirilecektir. 

Panik atak teşhisi için kan testi ya da radyolojik görüntüleme gibi net sonuç veren bir tetkik yöntemi yoktur. Hastanın belirtilerinin değerlendirilmesi çerçevesinde uzman psikolog panik atak tanısı koyar. Ancak teşhis konması durumunda da panik atak yaşayan herkesin panik bozukluğa sahip olmadığı da vurgulanmalıdır. Panik bozukluk bulunmuyor olsa dahi doğru tedavi ile yaşamı olumsuz etkileyen bu durumu gidermek mümkündür.

Panik Atak Sırasında Nasıl Davranmalıyız?

Panik atak sırasında doğru ve sakin bir şekilde davranmak, belirtilerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Panik atak sırasında yapılacaklar, kişinin hissettiği yoğun korku ve kaygıyı yönetmesini sağlar.

• Panik atak sırasında hızlı ve sığ nefes almak yaygındır, bu da baş dönmesi ve kalp çarpıntısını artırabilir. Derin nefes alarak nefesi düzenlemek önemlidir. Dört saniye burnunuzdan nefes alıp dört saniye tutun ve ardından ağızdan yavaşça dört saniyede nefesi bırakın. Bu egzersizi birkaç kez tekrarlamak kalp atışlarını yavaşlatır ve vücudu sakinleştirir.
• Panik atağın etkisiyle, “kalp krizi geçiriyorum” veya “nefes alamayacağım” gibi düşünceler oluşabilir. Bu durumda, kendinize bunun geçici bir his olduğunu hatırlatmak, hatta bu düşüncelerin saldırgan ya da tehlikeli olmadığını kendinize söylemek faydalı olacaktır.
• Dikkati başka bir konuya yönlendirmek de panik atak sırasında rahatlama sağlayabilir. Örneğin, etraftaki nesnelere odaklanmak, sayı saymak veya bir objeyi incelemek gibi küçük odak değiştirme çalışmaları yapılabilir.

Panik Atakla Baş Etmek İçin Neler Yapılabilir?

Panik atakların tekrarlaması durumunda, atakla baş etmek ve belirtileri azaltmak için günlük hayatta bazı stratejiler uygulanabilir:

• Düzenli egzersiz, kaygıyı ve stresi yönetmeye yardımcı olur. Yürüyüş, koşu veya yoga gibi egzersizler, endorfin salgılayarak kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlar.
• Günlük olarak zihinsel rahatlama teknikleri uygulamak, düşünceleri kontrol altına almada yardımcı olur. Meditasyon, mindfulness (farkındalık) veya gevşeme teknikleri, düşünceleri sakinleştirmek için iyi bir yoldur.
• Kafein, sinir sistemini uyararak kaygıyı artırabilir. Aynı şekilde alkol de duygu durumunu etkileyerek ani ruhsal değişikliklere yol açabilir. Bu nedenle, kafein ve alkol tüketimini sınırlandırmak önemlidir.

Panik Atak Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Panik atak tedavisi, kişinin yaşam kalitesini artırmak ve atakların tekrarlamasını önlemek amacıyla çeşitli yaklaşımlar içerir. Yaygın bir şekilde tercih edilen yaklaşımlar aşağıdaki gibidir. 

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

BDT, panik atak tedavisinde etkili olan bir terapi yöntemidir. Bu terapi, kişinin olumsuz düşünce kalıplarını ve bu kalıpların kaygı üzerindeki etkisini değiştirmeyi amaçlar. BDT ile kişi, panik atağa sebep olan düşünce ve davranışları anlamlandırarak yönetmeyi öğrenir.

İlaç Tedavisi 

Panik atak tedavisinde bazen ilaç kullanımı da önerilebilir. Antidepresanlar veya kaygı azaltıcı ilaçlar, doktor gözetiminde ve reçeteyle kullanıldığında panik atak belirtilerini azaltmada etkili olabilir. Ancak ilaç tedavisi, terapilerle desteklendiğinde daha başarılı sonuçlar verir.

Destek Grupları ve Psikolojik Destek

Panik atak yaşayan kişiler için destek gruplarına katılmak, yaşananları paylaşmak ve diğer insanlardan destek almak moral ve motivasyonu artırır. Destek almak, kişinin kendini yalnız hissetmemesine yardımcı olur ve süreç boyunca rahatlama sağlar.

Panik atakla başa çıkmak zaman ve sabır isteyen bir süreçtir. Düzenli terapi, günlük yaşamda yapılacak basit değişiklikler ve gerektiğinde uzman desteği ile bu durum yönetilebilir hale gelir.

Panik Atak Geçiren Birine Ne Yapılmalı?

Panik atak geçiren birinin yanında bulunduğunuzda çoğu zaman ne yapacağınızı bilemezsiniz. Ona yardımcı olmak ve kendine zarar vermesini önlemek için bazı önerilerimiz var. Bunlara dikkat ederek panik atak sürecini sorunsuz tamamlamasını sağlayabilirsiniz.

•     Sakin kalmayı denemeli ve panik atak geçiren kişinin rahatlamasına yardımcı olmalısınız.
•     Panik atak geçiren kişiyi sessiz ve sakin bir ortama götürmeye çalışmalısınız. Sakin bir ortamda oturmak rahatlamayı hızlandırır.
•     Panik atağın geçici olduğunu telkin ederek kişiyi rahatlamaya çalışın.
•     Ön yargılardan uzak durarak olumsuz ifadeleri asla tekrar etmeyin.
•     Nazik ve arkadaşça sohbet ederek dikkat dağıtmaya çalışın. Böylece panik atak geçiren kişinin kendisini güvende hissetmesine yardımcı olun.
•     Endişe edilecek bir şey olmadığını söyleyerek gerekirse kişiyi yalnız bırakın.

Tüm bunlar denenmesine karşın bireyi sakinleştirmek mümkün görünmüyorsa bir uzmana başvurmak ve psikolog desteği almak makul olacaktır. 

Panik Atak Diğer Psikolojik Sorunları Tetikler mi?

Panik atak, bireyin psikolojik manada yıpranmasına yol açan bir durum olduğu gibi kronikleşmesi halinde farklı sorunlara yol açabilmektedir. Özellikle alkol ve madde bağımlılığı ile psikiyatrik sorunların yaşanması muhtemeldir. Aynı zamanda panik bozukluk, anksiyete, sosyal fobi, travma sonrası stres bozukluğu ve kompulsif bozukluk gibi pek çok psikolojik sorun kronikleşen panik atağın sonucudur.

Panik Atak Tedavisi İçin Hangi Uzmanla Görüşülmelidir?

Panik atak problemi yaşayan pek çok birey için en önemli soru işareti ‘Hangi uzmana gitmeliyim?’ olur. Vücudu hem zihinsel hem de fiziksel manada yıpratan panik atak için uzman psikolog ya da psikiyatri doktoruna başvurulmalıdır. Uzmanlar panik bozuklukla karşı karşıya olan birey için en doğru yardımı sunacaktır.