Manipülasyon Ne Demek? Manipülasyon Teknikleri Nelerdir?

Manipülasyon Ne Demek? Manipülasyon Teknikleri Nelerdir?

Manipülasyon, günümüzde kişilerin en çok yaşadığı olumsuz durumlar arasında yer alır. Bu durum manipülatif kişiler tarafından uygulanır ve etkilenen kişi ise manipüle edilen kişi olarak tanımlanabilir. Bu blog yazımızda bu olumsuz durumu daha detaylı bir şekilde ele alarak manipülasyona dair tüm konuları ele alacağız. 

Manipülasyon Ne Demek?

En temel tanımıyla manipülasyon, bir kişinin karşısındaki kişinin duygularını veya davranışlarını o kişiye fark ettirmeden değiştirmeye çalışmasıdır. Bunu yaparken kişi, kendi isteklerini ve çıkarlarını korumak amacını güder. Bencillik ve bireysellik, bu davranışları gerçekleştirmeye neden olan temel dürtülerdir. İkili ilişkilerde duygusal manipülasyon uzun vadede bu ilişkiyi olumsuz etkiler. Manipülatif kişiler, kendi amaçları doğrultusunda farklı bireyleri hedef alabilirler. 

Manipülasyon Hangi Yöntemlerle Yapılır?

Manipülasyon söz konusu olduğunda farklı türlerden bahsetmek mümkündür. Duygusal manipülasyon, yönlendirme yaparken suçluluk duygusu veya kaygı gibi duygulardan destek alır. Diğer yandan bilgi manipülasyonu ise eksik veya hatalı bilgiler sağlayarak kişinin bulunduğu durumu tam olarak anlamasının önüne geçer. Son zamanlarda yaygınlaşan gaslighting ise kişinin kendine dair algılarına olan güvenini yok etmeyi amaçlar. Bu noktada manipülasyon türünü anlamak, manipülatör kişiye karşı mücadelede büyük önem taşır.

Manipülasyon Teknikleri Nelerdir?

Manipülatör tarafından uygulanan manipülasyon teknikleri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir. 

Pozitif Sağlamlaştırma: 

Ödül verme, gülümseme veya iltifat etme gibi geri bildirimler sunarak istenilen davranışın gerçekleştirilmesi teşvik edilir.

Negatif Sağlamlaştırma: 

Bu noktada bağırma, ağlama veya suçluluk hissettirme gibi yöntemler kullanılarak kişinin duygularına ve davranışlarına yön verilir.

Ego Okşama: 

Ego okşamanın temel amacı, manipüle edilecek kişinin yüceltilerek istenen şeye hayır diyemeyeceği bir noktaya getirilmesidir. 

İkna Etme: 

Karşıdaki kişinin düşünceleri, mantıklı argümanlar yoluyla manipüle edilir ve bu süreçte genellikle güven verici bir dil kullanılır.

Duygu Sömürüsü: 

Karşıdaki kişinin vicdanına hitap ederek kendisini kötü hissetmesini sağlayarak yapılan bir manipülasyon yöntemdir.  

Yalan Söyleme: 

Bu manipülasyon tekniğinde gerçekler olduğundan farklı bir şekilde ifade edilerek kişi çıkarlar doğrultusunda yönlendirilir. 

Mahrum Bırakma: Bu yöntemde bir kişinin önem verdiği şey o kişiye sağlanmaz. Aynı zamanda ihtiyaç duyulan desteğin sağlanmaması da mahrum bırakmanın bir türü olarak ifade edilebilir.

Küçümseme: Küçümseme yönteminde kişinin özgüveni zedelenerek kişinin kendi başına karar ama yetisi etkilenebilir.

Cezalandırma: Bu durumda istenilen davranışın gerçekleştirilmediği durumda çeşitli yöntemlerle ceza verilir. 

İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon

İkili ilişkilerden duygusal manipülasyon, manipülasyon örnekleri arasında yer alır. Bu durum romantik ilişkilerde ortaya çıkabileceği gibi anne-çocuk veya arkadaş ilişkilerinde de ortaya çıkabilir. Burada önemli olan nokta, manipülasyona uğrayan kişinin durumu fark etmesi ve gerekli önlemleri alması olacaktır. İki tarafın da psikolog desteğialması, manipülatif davranışların azaltılmasına yardımcı olabilir.

Manipülasyon Örnekleri

Manipülasyon çeşitleri arasında duygusal manipülasyon, cinsel manipülasyon ve love bombing örnek olarak verilebilir. Farklı manipülatif davranış türlerine karşı farklı tepkilerin verilmesi ve farklı tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir. Manipülatif davranış türünü doğru bir şekilde tespit etmek, tedavinin doğru planlanmasında önemli rol oynar.

Manipülatif Kişilerin Özellikleri Nelerdir?

Manipülatif kişilerin özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

•       Sıklıkla yalan söylerler.
•       Her durumu eleştirme eğilimi gösterirler.
•       Diğer kişileri yargılama eğilimleri vardır.
•       Bencil özellikler gösterirler.
•       Rekabetçi ve hırslı olabilirler.
•       Diğer kişilere karşı merhamet duymazlar.
•       Küçümseme davranışı sergilerler. 

Manipülasyona Karşı Nasıl Önlem Alınır?

Manipülasyona uğrayan kişinin ilk olarak yapması gereken durumun farkına varmaktır. Daha sonra kişinin kendisini manipülatöre karşı koruması gerekir. Bu koruma davranışı farklı şekillerde gerçekleşebilir. Kişiyle ilişkiyi kesmek veya kişiyi tedavi alması için teşvik etmek bu önlemler arasında yer alır.

Manipülasyonla Baş Etme Yöntemleri

Manipülasyon ve özellikle de ilişkide manipülasyon, bu duruma maruz kalan kişi açısından yorucu bir süreç olabilir. Bu durumda durumun farkına varmak ve gerekli destek mekanizmasını oluşturmak büyük önem taşır. Kişinin tedavi sürecinde yaşayacağı zorlu durumlara hazırlıklı olması gerekir. Buna ek olarak manipülasyona uğrayan kişiler de psikolojik destek alarak kendi ruh hallerini iyileştirebilirler. 

Manipülasyon Çeşitleri

Manipülasyon çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

•       Duygusal manipülasyon
•       Cinsel manipülasyon

Manipülasyon ve Gaslighting Arasındaki Bağlantı

Bu iki kavram yakın bir ilişkiye sahip olsa da bazı farklar içerir. Manipülasyon daha çok etkileme ve yönlendirme davranışlarını içerir. Diğer yandan gaslighting ise kişinin algısından ve akıl sağlığından şüphelenmesine yol açar. Bu açıdan düşünüldüğü zaman gaslighting manipülasyonun bir çeşidi olarak değerlendirilir.

Manipülasyon Karşısında Neler Yapılmalıdır?

Manipülasyon karşısında nelerin yapılması gerektiği şu şekilde sıralanabilir.

•       İlk olarak kişinin manipüle edildiğini anlaması gerekir.
•       Manipülatif kişinin davranışlarını tanımlamak, durumu anlamaya yardımcı olabilir.
•       Kişi bu davranışı fark ettikten sonra kendisini koruma altına almaya çalışmalıdır.
•       Manipülatif kişiyle olan ilişkiyi kesmek bu olumsuz davranışa karşı koruma sağlayacaktır.
•       Eğer bu mümkün değilse, manipülatif kişinin tedavi alması gerekir.

Manipülasyon Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Manipülasyon tedavisi, uzun soluklu bir süreçtir. Bu süreçte 2Face Psikoloji, uzman psikiyatrist ve psikolog kadrosuyla en doğru tedavi yöntemini uyguluyor. Tedavi yöntemi, kişinin ihtiyaçlarına ve yaşadığı soruna göre belirleniyor.  Bireysel tedavinin yanı sıra grup tedavileri de bu durumda sıklıkla tercih edilen tedavi yöntemleri arasında yer alır. İlişki terapisi özellikle ikili ilişkilerde manipülasyona maruz kalan kişiler için önerilebilir.