Panik Atak Belirtileri, Panik Atak Nasıl Geçer

Panik Atak Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Panik atak, bireylerin yaşadıkları aniden ortaya çıkan yoğun kaygı ve korku hissiyle karakterize bir durumdur. Bireyin günlük yaşam kalitesini düşürebilen bu durum, doğru zamanda fark edilip önlem alındığında kontrol altına alınabilir. Panik atak belirtilerinden, tetikleyicilerine ve etkili tedavi yöntemlerine kadar her şeyi bu yazıda bulabilirsiniz.

Panik Atak Nedir?

Panik atak, çoğu zaman beklenmedik bir anda ortaya çıkan ve bireyde yoğun korku, çaresizlik hissi yaratan bir durumdur. Belirtileri genellikle kalp kriziyle karıştırılabilir. Ataklar kısa sürede zirveye ulaşarak 10 ila 30 dakika sürebilir ve genellikle kendiliğinden sona erer.

Bu durum, tek başına bir sorun değil, büyük çoğunlukla “panik bozukluk” olarak adlandırılan daha kapsamli bir rahatsızlığın parçasıdır.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Panik atak geçiren bireyler çeşitli fiziksel ve duygusal belirtilerle karşı karşıya kalabilir. Aşağıdaki belirtilerden en az dört tanesi bir arada yaşandığında panik ataktan şüphelenilebilir:

• Kalp çarpıntısı: Kalbin kuvvetli ya da hızlı çarpması
• Nefes darlığı: Boğulma ya da solunumun kontrol edilememesi hissi
• Terleme: Soğuk ter ya da yoğun sıcak basmaları
• Baş dönmesi: Sersemlik ve bayılacakmış gibi hissetme
• Karıncalanma: Eller, ayaklar ya da yüzde uyuşma
• Göğüs ağrısı: Sıkışma ya da baskı hissi
• Ölüm korkusu: Yoğun çaresizlik ve kontrol kaybı hissi

Bazı bireylerde “kısıtlı semptomlu panik atak” denilen ve dört semptomdan azının yaşandığı durumlar da gözlemlenebilir.

Panik Atak Neden Meydana Gelir?

Panik atağın nedeni her bireyde farklılık gösterse de, temel faktörler arasında genetik yatkınlık, stresli yaşam olayları ve beyin kimyasındaki dengesizlikler yer alır.

• Genetik Faktörler: Ailede panik bozukluk geçmişi olan bireylerde daha sık görülür.
• Stresli Yaşam Olayları: İşsizlik, ayrılık ya da yakın kaybı gibi olaylar tetikleyici olabilir.
• Biyolojik Etkenler: Beyindeki serotonin ve norepinefrin seviyelerindeki düzensizlik, panik atağın biyolojik temelini oluşturabilir.

Panik Atak Nasıl Oluşur?

Panik atak, bireyin sağlığını ciddi manada riske atan bir durum değildir. Fakat belirtileri kalp krizi ile benzerlik gösterdiğinden birey ya da yakınlarının endişe etmesine yol açabilir. Panik atağın oluşumunda sinir sistemindeki kimyasal bozuklukların önemli rol oynadığını savunan teoriler bulunmaktadır. Ancak bu konuda henüz kanıtlanmış bir sonuç yoktur.

Panik Atağı Tetikleyen Durumlar Nelerdir?

Bazı durumlar, panik atak riskini artırabilir ya da mevcut atağı tetikleyebilir:

• Travmatik olaylar (kazalar, saldırılar)
• İçsel duygu birikimleri
• Fazla kafein veya alkol tüketimi
• Yoğun fiziksel yorgunluk ya da uyku eksikliği

Panik Atak Süreci Nasıl İlerler?

Panik atağı süreci, birdenbire başlayan ve giderek şiddetlenen durumlardır. Atak yaklaşık 10 dakika içerisinde en yoğun seviyeye ulaşmaktadır. Genel olarak 10 ile 30 dakika arasında devam eden panik ataklar zaman zaman 1 saate kadar uzayabilmektedir. Atağın sona ermesi kendiliğinden olur. Bireyin psikolojik olarak rahatlaması ile panik atak sona erer.

Çocuklarda Panik Atak Nasıl Belirti Gösterir?

Çocuklarda panik atak erken dönemlerde karşılaşılan travmatik durumlardan kaynaklanabilmektedir. Bunun yanı sıra çevresel ve kalıtsal faktörlerin etkisi de çocuklarda panik atak belirtisi görülmesine neden olabilmektedir. Çocuklarda görülen panik atak belirtileri yetişkinlerde görülen panik atak belirtilerinden farklı değildir. Belirtilerin gözlemlenmesinden sonra mutlaka bir çocuk psikoloğu ya da pedagoga başvurmak gerekir. Böylece çocukta görülen panik atağı kontrol altına almak mümkün olacaktır.

Gece Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Gece panik atakları bireyin uykusuz kalmasına ve kendini rahatsız hissetmesine yol açan bir durumdur. Anksiyete bozukluğu olarak da tanımlanan bu durum genel olarak uykunun en derin ve rahat aşamasında gözlemlenmektedir. Gece panik atak belirtileri nelerdir? diye sorulduğunda şunları sıralamak gerekecektir.

•     Aniden uyanma
•     Şiddetli korku ya da endişe
•     Kalp çarpıntısı
•     Terleme
•     Titreme
•     Nefes Darlığı
•     Göğüs Ağrısı
•     Mide Rahatsızlığı
•     Bayılma Hissi

Panik Atak Süresi Ne Kadardır?

Panik atak süresi, bireyin yaşadığı duruma ve tetikleyici faktöre bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir. Bu nedenle panik atak 5 ile 20 dakika arasında devam eder. Ancak bazı bireylerde atağın 1 saate kadar uzaması da muhtemeldir. Atak sayısı ve atağın şiddetinde en önemli şey şiddettir. Çünkü bazı bireyler ayda 1-2 kez panik atak yaşarken bazı bireylerde ise bu sıklık haftada 1-2 kez şeklindedir.

Panik Atak Teşhisi Nasıl Yapılır?

Panik atak pek çok hastalıkla benzer belirtilere sahiptir. Durum böyle olunca hasta ve yakınlarından süreci doğru bir şekilde dinlemek gerekmektedir. Sonrasında EKG, tiroid testleri, kan sayımı ve solunum fonksiyon testi uygulanmalıdır. Bireyin psikososyal anlamda değerlendirilmesi ile de panik bozukluk hakkında sonuca ulaşılmaktadır. Hekimin panik bozukluktan şüphelenmesi durumunda ruh sağlığı uzmanı gözetiminde bir tedavi planlaması gerçekleştirilecektir. 

Panik atak teşhisi için kan testi ya da radyolojik görüntüleme gibi net sonuç veren bir tetkik yöntemi yoktur. Hastanın belirtilerinin değerlendirilmesi çerçevesinde uzman psikolog panik atak tanısı koyar. Ancak teşhis konması durumunda da panik atak yaşayan herkesin panik bozukluğa sahip olmadığı da vurgulanmalıdır. Panik bozukluk bulunmuyor olsa dahi doğru tedavi ile yaşamı olumsuz etkileyen bu durumu gidermek mümkündür.

Panik Atak Sırasında Nasıl Davranmalıyız?

Panik atak sırasında doğru ve sakin bir şekilde davranmak, belirtilerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Panik atak sırasında yapılacaklar, kişinin hissettiği yoğun korku ve kaygıyı yönetmesini sağlar.

• Panik atak sırasında hızlı ve sığ nefes almak yaygındır, bu da baş dönmesi ve kalp çarpıntısını artırabilir. Derin nefes alarak nefesi düzenlemek önemlidir. Dört saniye burnunuzdan nefes alıp dört saniye tutun ve ardından ağızdan yavaşça dört saniyede nefesi bırakın. Bu egzersizi birkaç kez tekrarlamak kalp atışlarını yavaşlatır ve vücudu sakinleştirir.
• Panik atağın etkisiyle, “kalp krizi geçiriyorum” veya “nefes alamayacağım” gibi düşünceler oluşabilir. Bu durumda, kendinize bunun geçici bir his olduğunu hatırlatmak, hatta bu düşüncelerin saldırgan ya da tehlikeli olmadığını kendinize söylemek faydalı olacaktır.
• Dikkati başka bir konuya yönlendirmek de panik atak sırasında rahatlama sağlayabilir. Örneğin, etraftaki nesnelere odaklanmak, sayı saymak veya bir objeyi incelemek gibi küçük odak değiştirme çalışmaları yapılabilir.

Panik Atakla Baş Etmek İçin Neler Yapılabilir?

Panik atakların tekrarlaması durumunda, atakla baş etmek ve belirtileri azaltmak için günlük hayatta bazı stratejiler uygulanabilir:

• Düzenli egzersiz, kaygıyı ve stresi yönetmeye yardımcı olur. Yürüyüş, koşu veya yoga gibi egzersizler, endorfin salgılayarak kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlar.
• Günlük olarak zihinsel rahatlama teknikleri uygulamak, düşünceleri kontrol altına almada yardımcı olur. Meditasyon, mindfulness (farkındalık) veya gevşeme teknikleri, düşünceleri sakinleştirmek için iyi bir yoldur.
• Kafein, sinir sistemini uyararak kaygıyı artırabilir. Aynı şekilde alkol de duygu durumunu etkileyerek ani ruhsal değişikliklere yol açabilir. Bu nedenle, kafein ve alkol tüketimini sınırlandırmak önemlidir.

Panik Atak Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Panik atak tedavisi iki temel yaklaşımı içerir:

1. Psikoterapi:
   
   • Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bireylerin olumsuz düşünce kalıplarını tanıması ve bunların kaygı üzerindeki etkisini azaltması hedeflenir.
   • EMDR Terapisi: Travmatik olaylarla başa çıkma üzerine odaklanır.
2. İlaç Tedavisi:
   
   • Serotonin geri alım inhibitörleri (SSRIs) ve benzodiazepinler gibi ilaçlar doktor gözetiminde kullanılır.

Destek Grupları ve Psikolojik Destek

Panik atak yaşayan kişiler için destek gruplarına katılmak, yaşananları paylaşmak ve diğer insanlardan destek almak moral ve motivasyonu artırır. Destek almak, kişinin kendini yalnız hissetmemesine yardımcı olur ve süreç boyunca rahatlama sağlar.

Panik atakla başa çıkmak zaman ve sabır isteyen bir süreçtir. Düzenli terapi, günlük yaşamda yapılacak basit değişiklikler ve gerektiğinde uzman desteği ile bu durum yönetilebilir hale gelir.

Panik Atak Geçiren Birine Ne Yapılmalı?

• Sakin bir şekilde “Geçici bir durum, her şey yoluna girecek” gibi telkinlerde bulunun.
• Sessiz ve rahat bir ortam oluşturun.
• Kendi kaygınızı kontrol ederek güven verin.
• Gerekirse profesyonel yardım alınmasını teşvik edin.

Panik Atak Diğer Psikolojik Sorunları Tetikler mi?

Panik atak, bireyin psikolojik manada yıpranmasına yol açan bir durum olduğu gibi kronikleşmesi halinde farklı sorunlara yol açabilmektedir. Özellikle alkol ve madde bağımlılığı ile psikiyatrik sorunların yaşanması muhtemeldir. Aynı zamanda panik bozukluk, anksiyete, sosyal fobi, travma sonrası stres bozukluğu ve kompulsif bozukluk gibi pek çok psikolojik sorun kronikleşen panik atağın sonucudur.

Panik Atak Tedavisi İçin Hangi Uzmanla Görüşülmelidir?

Panik atak problemi yaşayan pek çok birey için en önemli soru işareti ‘Hangi uzmana gitmeliyim?’ olur. Vücudu hem zihinsel hem de fiziksel manada yıpratan panik atak için uzman psikolog ya da psikiyatri doktoruna başvurulmalıdır. Uzmanlar panik bozuklukla karşı karşıya olan birey için en doğru yardımı sunacaktır.

2Face Psikoloji: Panik Atak Tedavisinde Yanınızdayız

Eğer siz ya da bir yakınınız panik atakla başa çıkmakta zorlanıyorsa, uzman ekibimiz size yardımcı olmaktan mutluluk duyar. 2Face Psikoloji olarak bireye özel yaklaşımlarımızla yanınızdayız. Daha mutlu ve kaygısız bir yaşam için bir adım atın!